نحوه اجرای مدیریت آب توازن؛ سازمان بین‌المللی دریانوردی

نحوه اجرای مدیریت آب توازن؛ سازمان بین‌المللی دریانوردی؛ «کتاب نحوه اجرای مدیریت آب توازن؛ سازمان بین‌المللی دریانوردی» توسط دکتر رویا عمیدی ترجمه شده است. این کتاب در ۲۷۶ صفحه از سوی انتشارات اسرار دانش در پاییز ۱۴۰۲ به چاپ رسیده است. به گزراش روستا آنلاین به نقل از بندر و دریا، این کتاب در ۷ بخش تهیه و تنظیم شده که عبارت است از: بخش اول: حقوق و تعهدات. بخش دوم: تحقق تعهدات. بخش سوم: جنبه‌های قانونی. بخش چهارم: اجرای الزامات. بخش پنجم: اجرای بخش ت(استانداردهای مدیریت آب توازن)، بخش ششم: جنبه‌های فنی روند اجرا. بخش هفتم: سازماندهی. مترجم در بخش مقدمه آورده است: بحث مدیریت آب توازن کشتی‌ها بعد از چهلمین جلسه کمیته حفاظت محیط زیست دریایی به‌صورت جدی مطرح شد. مشاهده گونه‌های متعدد دریایی خارج از زیستگاه اصلی آنها باعث افزایش حساسیت دانشمندان و توجه بیشتر مجامع بین‌المللی در ابتدای دهه ۱۹۸۰ شد و آغاز یک اقدام جدید جهانی برای وضع قوانین و مقررات لازم به منظور کاهش و کنترل جابجایی گونه‌های دریایی در سال ۲۰۰۱ را به دنبال داشت. در سال ۱۹۹۱ میلادی سازمان بین‌المللی دریانوردی، کار تدوین و تصویب دستورالعمل‌های داوطلبانه‌ای با عنوان «دستورالعمل‌های جلوگیری از معرفی گونه‌های ناخواسته دریایی و عوامل بیماری‌زا از طریق تخلیه آب توازن و رسوبات کشتی‌ها» را به پایان رسانده بود و بلافاصله پس از صدور اعلامیه کنفرانس ریو در سال ۱۹۹۲ میلادی و متعاقبا در سال ۱۹۹۷ میلادی ضمن اصلاح دستورالعمل‌های یاد شده، اقدامات لازم برای تهیه و تصویب سند حقوقی لازم‌الاجرای بین‌المللی در قالب کنوانسیون بین‌المللی برای کنترل و مدیریت آب توازن و رسوبات کشتی با سرعت بیشتری دنبال شد. پس از برگزاری جلسات متعدد و بحث و کارشناسی طولانی، سند مذکور در ۱۳ فوریه سال ۲۰۰۴ پس از برگزاری کنفرانس دیپلماتیک به تصویب دولت‌های عضو سازمان بین‌المللی دریانوردی رسید. دولت جمهوری اسلامی ایران، بیست و هشتمین کشوری است که در تاریخ ۲۸/۲/۱۳۸۹ سند الحاق به کنوانسیون کنترل و مدیریت آب توازن و رسوبات کشتی‌ها مصوب ۲۰۰۴ را در مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ ۴ آوریل ۲۰۱۱ میلادی(۱۷/۱/۱۳۹۰) این سند نزد دبیرکل آیمو امضا و به آن ملحق شد. سرانجام با الحاق کشور فنلاند، در میانه سال ۲۰۱۶ تناژ کشورهای متعاهد به کنوانسیون به رقم ۱۴۴/۳۵ درصد با ۵۲ کشور متعاهد رسید که بدین ترتیب کنوانسیون آب توازن در تاریخ ۸ سپتامبر ۲۰۱۷(۱۸ شهریور ۱۳۹۶) با تصمیم سازمان بین‌المللی دریانوردی لازم‌الاجرا شد. به‌طور خلاصه این کنوانسیون شامل مقدمه، ۲۲ ماده، یک ضمیمه و ۲ پیوست است. ضمیمه کنوانسیون یک سند پویاست که با لازم‌الاجرا شدن کنوانسیون، با گذشت زمان در حال توسعه است. این کنوانسیون از کشورهای عضو می‌خواهد تا کشتی‌های مشمول کنوانسیون و کشتی‌هایی که محق به برافراشتن پرچم آنها هستند را به تطبیق با مفاد و الزامات درج شده در آن موظف کنید. همچنین لازم است برای دستیابی به اهداف کنوانسیون، دولت‌های متعاهد با توجه به شرایط و توانایی‌های خود، سیاست، راهبرد یا برنامه‌های ملی برای مدیریت آب توازن در بنادر و آب‌های تحت حاکمیت خود تهیه و اجرا کنند. اگرچه در مورد لزوم پیشگیری از ایجاد خطرات، به حداقل رساندن و رفع آنها برای محیط زیست، سلامتی انسان و حفظ دارایی‌های ناشی از انتقال آبزیان و همچنین از بین بردن آبزیان مهاجم از طریق کنترل آب توازن و رسوبات کشتی اجماع گسترده‌ای شکل گرفته است، اما متن و مفاد کامل کنوانسیون بین‌المللی برای کنترل و مدیریت آب توازن و رسوبات کشتی آنقدر پیچیده است که بدون مطالعه گسترده، درک اثرات آن به طور مستقیم یا ارزیابی تاثیرات آن بر اقتصاد دریایی یا فعالیت‌های مرجع دریایی و صنایع دشوار است. این راهنما توسط سازمان بین‌المللی دریانوردی (IMO) برای ارائه مشاوره درباره روند تصویب و اجرای کنوانسیون بین‌المللی کنترل و مدیریت آب توازن و رسوبات کشتی‌ها، منتشر شده است. به‌منظور اطلاع هرچه بیشتر کشورهای در حال توسعه، این راهنما با ادبیاتی ساده در ۷ بخش و ۲۱ فصل به الزامات فرایند تصویب و اجرای کنوانسیون بین‌المللی برای کنترل و مدیریت آب توازن و رسوبات کشتی پرداخته است و اطلاعات عملی مفیدی در اختیار دولت‌ها، به‌ویژه کشورهای در حال توسعه، مراجع دریایی، مالکان کشتی، بازرسان کنترل و بازرسی، سازمان‌های حفظ محیط زیست و سایر ذینفعان با هدف تشویق بیشتر آنها برای اجرای درست کنوانسیون قرار می‌دهد.